Jordi Casteleyn 2005-2006
1
Softwarehandleidingen
Een softwarehandleidingop een website
Jordi Casteleyn 2005-2006
2
Overzicht van de les
Opdracht 4
Een softwarehandleiding schrijven
Een website maken
Jordi Casteleyn 2005-2006
3
Opdracht 4
Een softwarehandleiding schrijven
Welk programma? Minerva
Introductiegids + korte help
2000 woorden
Handleiding = website
Deadline: vrijdag 13 januari 2006
Jordi Casteleyn 2005-2006
4
Een softwarehandleidingschrijven
Jordi Casteleyn 2005-2006
5
Is een handleiding nog nuttig?
Software = ‘self-supporting’
Talrijke hulp online, helpdesks, hotlines
Liever een vriend dan een handleiding
Dus: NUTTELOOS?
Minder populair, maar nog steeds nodig
Vaak online, maar ook vaak afgeprint
Jordi Casteleyn 2005-2006
6
Begin van schrijven =Doelpubliek kennen (1)
Gemiddelde leeftijd?
Opleidingsniveau?
Waarom handleiding lezen?
Doe-doel
Leren-doen-doel
Leer-doel
Jordi Casteleyn 2005-2006
7
Begin van schrijven =Doelpubliek kennen (2)
Voorkennis?
Kennis van reële taken?
Kennis van computers?
Kennis van vergelijkbare software?
Wanneer en waar software gebruiken?
Jordi Casteleyn 2005-2006
8
Softwarehandleiding,maar welke software?
Reële taken: Word: een brief schrijven
Computertaken: Word: een bestand opslaan
groot / klein takendomein:
open / gesloten programma
Hoe groter takendomein : bv. Excel hoe meer reële taken hoe meer nood aan informatie waar ligt de grens?
Jordi Casteleyn 2005-2006
9
Softwarehandleiding,maar welke software? (2)
Dialoogstijl van programma
Commandostijl: MS DOS
Vraag-antwoordstijl: Vensters: Ja / Nee
Formulierstijl: Google
Menukeuze: MS PowerPoint
Object-manipulatie: Windows verkenner
Maar… meestal combinatie van stijlen
Jordi Casteleyn 2005-2006
10
Softwarehandleiding,maar welke handleiding?
NIET systeemdocumentatie,
WEL handleiding
De introductiegids (Getting Started) *
De leshandleiding (Tutorial)
De gebruikersgids (User Guide)
De naslaggids (Reference Guide)
Jordi Casteleyn 2005-2006
11
De introductiegids:vaste onderdelen
Beschrijving
Leesaanwijzing
Installatie en starten
Rondleiding
Probleembestrijding
help
Jordi Casteleyn 2005-2006
12
Een softwarehandleiding:specifieke schrijfstijl?
Regels van formuleren:
Schrijf duidelijk
Schrijf boeiend
Schrijf gepast
Schrijf (taalkundig) correct
Maar ook eigen regels…
Jordi Casteleyn 2005-2006
13
Een softwarehandleiding:specifieke schrijfstijl? (2)
Benader de lezer direct
Gebruik de gebiedende wijs
Vermijd complexiteit
Gebruik “als… dan…” voor instructies
Jordi Casteleyn 2005-2006
14
Een softwarehandleiding:de structuur
Voorwerk
Titelpagina
Juridische pagina
Inhoudsopgave
Kern: zie Introductiegids
Nawerk
(eventueel) Bijlagen
Verklarende woordenlijst
Register
Jordi Casteleyn 2005-2006
15
Michaël Steehouder & Carel Jansen,Handleidingenwijzer – Handboek vooreffectieve softwarehandleidingen
Verder lezen?
Jordi Casteleyn 2005-2006
16
Een websitemaken
Jordi Casteleyn 2005-2006
17
Maar vooraf…enkele opmerkingen
NIET technische kant
WEL communicatieve aspect
Digitaal communiceren = (hier)websites en e-mail
Digitaal communiceren = Less Is More
Jordi Casteleyn 2005-2006
18
Hoe is de gemiddelde‘beeldschermlezer’?
Hij is ongeduldig.
Hij scant de teksten.
Lange teksten worden NIET gelezen.
Lange zinnen worden NIET gelezen.
Hij is visueel ingesteld.
Hij wil weten waar hij is.
Hij wil kwaliteitsvolle informatie.
Jordi Casteleyn 2005-2006
19
Wat iseen goed digitaal document?
Lezer = centraal
3 belangrijke kenmerken:
Overzichtelijk
Transparant
Vraaggericht
Maar dat klinkt wat vaag… concreter
Jordi Casteleyn 2005-2006
20
Wat iseen goed digitaal document?
1 webpagina = 23 regels
1 tekstblok = (max) 1/3 van scherm
Witregels (paragraaf / alinea)
1 regel = 75 karakters (incl. spaties)
1 woord ≤ 3 lettergrepen
1 zin = 20-25 woorden
Jordi Casteleyn 2005-2006
21
1 zin = 20-25 woorden?
Aantalwoorden?
Hoe leesbaaris de zin?
1 – 13
Heel gemakkelijk
14 – 19
Gemakkelijk
20 – 25
Begrijpelijk
26 – 35
Moeilijk
> 35
Heel moeilijk
Jordi Casteleyn 2005-2006
22
Waarombezoekt men websites?
Informatie
Amusement
Contact
Maar: Internet = snel + gemakkelijk!
Jordi Casteleyn 2005-2006
23
Watverwacht een websitebezoeker?
Waar ben ik?
Waar wil ik naartoe?
Hoe kom ik daar?
Hoe kom ik terug?
Belang van navigatie
Jordi Casteleyn 2005-2006
24
Jakob’s law…
“Users spend most of their timeon OTHER websites”
Jordi Casteleyn 2005-2006
25
Inhoud van een site
“Context Is King”
Maar… informatie is ook:
uniek
van goede kwaliteit
betrouwbaar en geloofwaardig
toegankelijk en gebruiksvriendelijk
actueel
Jordi Casteleyn 2005-2006
26
Structuur van een website
Piramidemodel / Omgekeerde boom
Maar:
Niet te breed
Niet te diep
Maximum 3-4 lagen
Elke laag = zinvol
Jordi Casteleyn 2005-2006
27
Structuur van een webpagina
Lange webpagina’s =
Niet gelezen
Afgeprint
zo kort mogelijk houden!
Eigen typische structuur…
Jordi Casteleyn 2005-2006
28
Structuur van een webpagina
Kop (~ titel + vereisten van een titel)
Lead (= 20-50 woorden)
w-vragen
Tekstblokken (100-200 woorden)
w-vragen
Jordi Casteleyn 2005-2006
29
Structuur van een webpagina:hulpmiddeltjes
logische navigatiebalken,
een index,
een site map.
een inhoudsopgave:
een categorielijst,
een lijst met indexwoorden (zie boven),
een lijst met paginatitels,
een overzicht van de site.
Jordi Casteleyn 2005-2006
30
Webtekst tekst op papier
Engelstalige site
Light
Layered
Linked
Jordi Casteleyn 2005-2006
31
Webtekst tekst op papier (2)
Nederlandstalige site
Omgekeerd,
‘need to know’ ‘nice to know’
Voordelig,
Scanbaar,
Getrimd: Less Is More
Origineel:
grote concurrentie
GEEN gebrek aan informatie, WEL aan aandacht
Jordi Casteleyn 2005-2006
32
Webdesign: navigatie
Soorten links in een webpagina:
Normale: naar site of document
Hiërarchisch: horizontaal / verticaal
Interne: diagonaal
Criteria:
is voorspelbaar
koppelt terug naar vorige webpagina’s
maakt de structuur van de site duidelijk
Jordi Casteleyn 2005-2006
33
Webdesign: 10 tips
1. Houd het eenvoudig2. Breek de pagina’s open met witruimte3. Wees consistent4. Blijf klein en snel.5. Belangrijke info staat slechts 3 klikkenverder!!
Jordi Casteleyn 2005-2006
34
Webdesign: 10 tips
6. Maak een site map7. Vermijd afleidende animaties
8. Vermijd alles wat maar op reclame lijkt
9. Zet een donkere tekst op een lichteachtergrond10. Vermijd dat je publiek moet scrollen
Jordi Casteleyn 2005-2006
35
Webdesign:vormelijke kenmerken
Lettergrootte = (minimum) een 12-puntsletter
Koppen
(minimum) 14-puntsletters
vet, cursief of vet-cursief
Zo weinig mogelijk cursief
Zo weinig mogelijk onderstrepingen
Interlinie = 1,2
Niet uitlijnen
Jordi Casteleyn 2005-2006
36
Voorbeeldjes…
Jordi Casteleyn 2005-2006
37
Opdracht 2 groepsversieverbeterd terug