Spannende tijden…. Gelukkigzijn er economen….
Arnoud W.A. Boot
Universiteit van Amsterdam
5 november 2009
Miljoenennota…
•September 2008:
–Nederland heeft goede uitgangssituatie
–De overheidsfinanciën zijn gezond
– Werkloosheid laag, en verwachtingen stabiel
•September 2009: “het jaar 2010 is naar wehopen het laatste jaar van de grootsterecessie sinds de jaren dertig van devorige eeuw”
DACT 5 november 2009
2
John Maynard Keynes
Redder in
nood??
DACT 5 november 2009
3
Hebben we iets geleerd?
•Analogieën maar ook grote verschillen metde jaren dertig….
–Roaring twenties… grote maatschappelijkeveranderingen… euforie… excessen …bubble… financieel systeem verre vanonschuldig… nu leidende rol macro-imbalances…
–Manipulatie
–Betere reactie van autoriteiten?
DACT 5 november 2009
4
•How do you regulate an increasinglydynamic financial services industry?
–Proliferation of financial markets, withinstitutions and markets being increasinglyintertwined
–Rapid innovation in financial instruments,distribution channels and institutions
–Blurring distinction between banks and otherfinancial institutions
Mushrooming of the financial sector!!
DACT 5 november 2009
Financiële sector…
5
•Financiële sector onoverzichtelijk: waarbeginnen systeemzorgen en waar eindigenze?
Inzicht cruciaal voor:
Beperken risico overheid
Effectiviteit van het toezicht
DACT 5 november 2009
6
•Regulering en toezicht hebben gefaald
•Belangrijkste inzicht: interlinked financieelsysteem is probleem…
•Financiële markten hebben animal spirits inhet bankwezen losgemaakt
DACT 5 november 2009
7
Niets is opgewassen tegen hetstruikroverkapitalisme en deanimal spirits die financiëlemarkten in ons losmaken…
Naïef om te denken dattoezichthouders of RvC’s dit in dehand kunnen houden…
DACT 5 november 2009
8
Communiqué IMF 04/10/09
•We welcome the outcomes of the G-20Summit in Pittsburgh and support itscommitment to articulating policies forstrong, sustained, and balanced growthin the global economy... We will remainvigilant to prevent financial sectorexcesses and the reaccumulation ofunsustainable global imbalances.
DACT 5 november 2009
9
Diagnose…
•Footloose kapitalisme….
–vastigheid ontbreekt… alles is veranderbaaren daarmee ongrijpbaar…
–veranderingen in maatschappij,ondernemingen …. ongrijpbare financiëlemarkten als ultieme manifestatie..
… op zoek naar nieuw evenwicht…
DACT 5 november 2009
10
Klant centraal stellen??
The Economist
•“Banks have rediscovered the virtue of knowing theircustomer”
Citigroup’s head of retail in Business Week
• “Citi should think locally”
And HSBC billboard in NY-City:
•“The world’s local bank”
DACT 5 november 2009
11
Fundamentele ingrepen nodig
•Financiële sector is instabiel entoezichthouder kan het niet aan…
•Aanslag op concurrentie dreigthoe dan ook
DACT 5 november 2009
12
Hoe bestuurders zich gek hebbenlaten maken door het circus vanfinanciële markten en alle daarinactieve actoren…. analisten,consultants, investment bankers enmedia…
DACT 5 november 2009
13
Probleem is dieper…
CEO lijkt op voetbaltrainer …
-je bent de ster of je bent afgeschreven
In een transactiemaatschappij wordt allesgehyped…
Snel scoren wordt cruciaal…
DACT 5 november 2009
14
Krapte in financiële sector blijft
•Banken de-leveragen
•Iedereen heeft zich teruggetrokken op dethuismarkt
•Ja, navelstaren dreigt…
Dus relatieve krapte aan middelen, zekermet betrekking tot langere uitzettingen
•En economische neergang helpt niet, denkook aan wegvallen van waarde onderpand
DACT 5 november 2009
15
Echte les!
•Financiële flexibiliteit cruciaal
–Meer dan ooit moet strategie veilig gesteldworden door optimale afstemming op liquiditeit
–Behoudende financiering altijd beter…
Ondernemen doe je aan de activakant vande balans…..
Terug naar ‘echt’ ondernemen –financial engineering creëert meestalgeen waarde!!!
DACT 5 november 2009
16
Juist begrip rol finance cruciaal
•Basic misunderstanding about financetheory is to blame
•Analysts, consultants, media (?), etc. allpushed management in the wrongdirection
But finance theory also crucial forunderstanding the internal operations ofthe firm
DACT 5 november 2009
17
En wat over economen?
Twee quotes van een recent report, ‘Whyeconomists fail’, 23 september 2009
•Economists are not, by and large, stupidpeople
•Yet the profession seems to have becomeincapable of learning from its most glaringand highly publicized mistakes
DACT 5 november 2009
18
“ A healthy and competitive financialservices sector that is a source of stabilityand strength to the economy at large”
DACT 5 november 2009
19