Practica/opdrachten viauitdagingen
Zaterdag 23 oktober 2010
Docent chemie: F. Poncelet Filip.Poncelet@khlim.be
KHLim Diepenbeek
Lerarenopleiding BASO
1.Uitdagingen
•Grootste kristal: maak grootste kristal met 10 gkeukenzout
•Mooiste kristalketting: maak een ketting vangekristalliseerde zouten/suiker
•Vriespuntverlagend effect van keukenzout:probeer zo fel mogelijk de temperatuur van 100 gijs te laten dalen door toevoeging van
maximaal 10 g keukenzout
1.Uitdagingen
•Elementen in PSE: zoek zoveel mogelijkelementen in het PSE met letters van deschoolnaam
• Colafontein: maak de hoogste colafonteinmet 1.5l cola en maximum 5 mentossnoepjes
• Ezelsbruggetjes PSE: zoek een origineelezelsbruggetje over een eigenschap ofopgegeven deel van het PSE(bepaalde groep, bepaalde periode…)
2.Meerwaarde
•Opzoekwerk: huidige-vroegere leerstof/literatuur
•Onderzoekend practicum
–Nauwkeurigheid
–Vergelijkend onderzoek
•Actieve/enthousiaste inbreng leerlingen
3.Voorbeeld
•Bereik de grootste temperatuursdaling dooreen endotherme reactie.
•Beperkingen: Je krijgt maximaal 20 gchemische stoffen (veiligheid)
3.1. Stap1: Opzoekingwerk
•Wat is een endotherme reactie?
•Voorbeelden van endotherme reacties:
–Reactie van wijnsteenzuur ennatriumwaterstofcarbonaat
•Weeg 4 g wijnsteenzuur af en los dit op in 25 ml water.
•Noteer de temperatuur als alles is opgelost
•Voeg nu 5 g natriumwaterstofcarbonaat toe en roer.
3.1. Stap1: Opzoekingwerk
•Voorbeelden van endotherme reacties:
–Reactie ijzer(III)nitraat en natriumcarbonaat
•Weeg 5 g ijzertrinitraat af en los dit op in 25 ml water.
•Noteer de temperatuur als alles is opgelost.Voeg 5 g dinatriumcarbonaat toe en roer, meet temperatuur
–Reactie bariumhydroxide en ammoniumthiocyanaat
•Weeg 2 g ammoniumthiocyanaat af en breng dit in de beker
•Noteer de temperatuur
•Voeg 4 g bariumhydroxide toe en roer, meet temperatuur
3.2 Stap2: Theoretisch onderzoek
•1. Herleiden naar 20g stof
•2. Herleiden naar hoeveelheden mol
•3. Controle veiligheid
•4. Bepalen/opzoeken van reactie-enthalpieën
3.3.Stap3: Uitgekozen recept
•Neem een beker van 100ml
•Breng hierin 13 g Ba(OH)2.8H2O (0.041 mol)
•Breng hierin een digitale thermometer en registreer detemperatuur. Noteer de temperatuur in de tabel
•Voeg nu 7 g NH4SCN toe (0.092 mol), meng met dethermometer en volg de temperatuursverandering.
•Noteer de laagst bereikte temperatuur.
•Bereken de temperatuursdaling van de reactie
•Reactie: Ba(OH)2 + 2 NH4SCN Ba(SCN)2 + 2 NH3 + 2 H20
3.4. Stap4: Uitvoering proef
proef
Begintemperatuur (°C)
Eindtemperatuur(°C)
Temperatuursverschil(°C)
3.5. Stap5: Alternatieven:inbreng leerlingen
•1.-Juiste molaire verhouding (13.5g//6.5 g)
•2.-Meer bariumhydroxide in verhouding (16g//4g)
•3.-Meer ammoniumthiocyanaat in verhouding(10g//10g)
•4.-Niet mengen
•5.-Extra water toevoegen
•6.-In een afgesloten ruimte
•7.-Volgorde wisselen
•8.-Ander hydroxide (vb Ca(OH)2)
•9.-Ander ammoniumzout (vb NH4Cl)
•10.-Kleiner reservoir
Theoretischeverklaringen/onderbouwen
3.6.Stap6: Uitvoering alternatieven
Alternatieve proeven
Begintemperatuur
(°C)
Eindtemperatuur (°C)
Temperatuursverschil(°C)
!!!!!
1juiste verhouding
2 meer Ba(OH)2
3 meer NH4SCN
4 niet mengen
5 water toevoegen
6afgesloten ruimte
7volgorde
8 ander hydroxide
9ander ammonium
10kleiner reservoir
3.7. Stap7: Conclusies
•Beste uitvoering: combinatie van….
4. Leerplan:Onderzoekend leren /leren onderzoeken
Met betrekking tot een concreet wetenschappelijk of toegepast wetenschappelijk probleem,vraagstelling of fenomeen kunnen de leerlingen
•1relevante parameters of gegevens aangeven, hierover informatieopzoeken en deze oordeelkundig aanwenden.
•2een eigen hypothese formuleren en aangeven hoe deze kan wordenonderzocht.
•3voorwaarden en omstandigheden die een hypothese weerleggen ofondersteunen, herkennen of aangeven.
•4ideeën en informatie verzamelen om een hypothese te testen en teillustreren.
•5omstandigheden die waargenomen effect kunnen beïnvloeden,inschatten.
•6aangeven welke factoren een rol kunnen spelen en hoe ze kunnenworden onderzocht.
Filip.Poncelet@khlim.be
4. Leerplan:Onderzoekend leren /leren onderzoeken
•7resultaten van experimenten en waarnemingen afwegen tegenover de teverwachte, rekening houdende met de omstandigheden die de resultatenkunnen beïnvloeden.
•(8resultaten van experimenten en waarnemingen verantwoord en bijwijze van hypothese, veralgemenen.)
•(9experimenten of waarnemingen in klassituaties met situaties uit deleefwereld verbinden.)
•10doelgericht, vanuit een hypothese of verwachting, waarnemen.
•11waarnemings‑ en andere gegevens mondeling en schriftelijkverwoorden en weergeven in tabellen, grafieken, schema's of formules.
•12alleen of in groep, een opdracht uitvoeren en er een verslag overuitbrengen.
Filip.Poncelet@khlim.be
4. Leerplan:Attitudes
•22zijn gemotiveerd om een eigen mening te verwoorden.
•23houden rekening met de mening van anderen.
•24zijn bereid om resultaten van zelfstandige opdrachten objectief voor testellen.
•25zijn bereid om samen te werken.
•26onderscheiden feiten van meningen of vermoedens.
•27beoordelen eigen werk en werk van anderen kritisch en objectief.
•28trekken conclusies die ze kunnen verantwoorden.
•29hebben aandacht voor het correct en nauwkeurig gebruik vanwetenschappelijke terminologie, symbolen, eenheden en data.
•30zijn ingesteld op het veilig en milieubewust uitvoeren van eenexperiment.
•31houden zich aan de instructies en voorschriften bij het uitvoeren vanopdrachten.
Filip.Poncelet@khlim.be
Wetenschappelijke uitdagingen2de graad Chem/NW
•De koudste endotherme reactie, de langstwerkendekerststerretjes, de hoogste hotpack-toren, de mooistekristallenketting, de sterkste vruchtenbatterij, de hoogstecolafontein, de mooiste chemische tuin…. ga de uitdagingenaan met je leerlingen.
•De mooiste chemische tuin, de meeste kleurtjes in één beker,de langste kleurveranderingreeks, vuurwerk in alle kleuren,oscillerende reacties, kleuren gaan en komen
•Donderdag 17 maart 2011 9u30-16u15
Filip.Poncelet@khlim.be
Minstens 30 uitdagingen
Energie in de wetenschappen 2de graad Fys/chem/NW
•1: Proeven onderscheid tussen exotherme en endotherme reacties
•2: Proeven:activeringsenergie/bepaling van warmte bij chemische reactie
•3: Energieuitwisselingen: licht --- chemische reactie
•4: Energieuitwisselingen: elektrische energie -- chemische reactie
•5: Energieuitwisselingen: warmte/mechanische energie – chemische reactie
•6: Energie en uitdagingen
•7: Energie en spellen
•8: Filmfragmenten/ppt
•9: ICT/simulaties/applets/ modellen
•Donderdag 27 januari 2011 9u30-16u15
Filip.Poncelet@khlim.be
Voeding, fysisch en chemisch2de graad chem/fys/NW
• Waarom worden de aardappelen niet gaar op de MountEverest? Waarom is rode kool bereid met appeltjes roder danzonder appeltjes? Hoe kunnen we melk gebruiken inscheidingstechnieken? Welke scheidingstechnieken wordenzoal gebruikt in de voedingsindustrie? Moeten we zout, bijhet koken van aardappelen, toevoegen bij het begin of op heteinde? Hoe toon ik de Brownse beweging met melk en hoesimuleer ik dit met een model in de klas? Hoe kunnen wesuiker laten knallen? Kunnen redoxreacties wordenbestudeerd via suikers?....
•Donderdag 11 mei 2011 9u30-16u15
Filip.Poncelet@khlim.be