Valpreventie bij ouderen

Valpreventie bij ouderen (65+)

15 april 2016

Therapeutisch Centrum van Berkel

VALLEN BIJ OUDEREN

•Komt vaak voor door de normale (fysiologische) verouderingvan het lichaam: dit zorgt voor een afname vanreactiesnelheid, spierkracht, balans en uithoudingsvermogenen toename van valangst.

•Veelal spelen meerdere factoren een rol (lichamelijk enverstandelijk vermogen zoals het verwerken van informatie engeheugen)

Therapeutisch Centrum van Berkel

HOE VAAK KOMT HET VOOR

•Ongeveer 30% van de zelfstandig wonendeouderen van 65 jaar en ouder valt tenminsteéén keer per jaar

•Bij thuiswonenden met dementie loopt dit optot 66%

•Een derde van de thuiswonende ouderen dievallen, valt zelfs meerdere keren per jaar

Therapeutisch Centrum van Berkel

GEVOLGEN VAN VALLEN

•Lichamelijk letsel. Ongeveer 5% van devalincidenten leidt tot een fractuur en 2% toternstig letsel.

•Psychische gevolgen zoals valangst,somberheid en sociaal isolement

Therapeutisch Centrum van Berkel

RISICOFACTOREN (AFHANKELIJK VANDE PERSOON)

•HOGE LEEFTIJD

•VALGESCHIEDENIS

•DEMENTIE

•BEPERKINGEN IN HET UITVOEREN VANBEWEGINGEN

•LAGE LOOPSNELHEID

•SPIERZWAKTE

•DUIZELIGHEID

•PROBLEMEN MET HET ZIEN

Therapeutisch Centrum van Berkel

RISICOFACTOREN (AFHANKELIJK VANDE OMGEVING)

•Natte vloer

•Verkeerde bed- of stoelhoogte

•Overvolle kamer (meubilair, spullen)

•Type vloerbedekking (meer risico tapijt danmet vinyl, kleedjes op de vloer)

•Slechte verlichting

•Verkeerd schoeisel

Therapeutisch Centrum van Berkel

VALKANS

•Beste voorspeller voor een val zijn te zien als je goed naar het lopen kijkt:

- stoppen met lopen tijdens praten

- lagere staphoogte (< 13 mm, voet niet helemaal van de grond)

- kortere staplengte (voet niet voor de andere voet)

- minder stapcontinuïteit (stoppen tussen passen)

- moeite met draaien tijdens lopen (niet vloeiend)

•Valkans neemt toe naarmate het aantal risicofactoren die afhankelijk zijnvan de persoon en/of de omgeving en/of de situatie toenemen

•Een verminderd evenwicht bij draai van 360 graden

Therapeutisch Centrum van Berkel

RISICOMEDICATIE

•Rustgevende en angstwerende medicatie

•Slaapmedicatie

•Antipsychotica

•Antidepressivia

•Bloeddrukverlagende middelen (diuretica,vaatverwijders, bètablokkers)

Therapeutisch Centrum van Berkel

VALANGST

VISCIEUZE CIRKEL

Val

verhoogd valrisico angst om te vallen

verminderde reflexen verminderde activiteit

contractuur verminderde conditie

verlies van spiersterkte

Therapeutisch Centrum van Berkel

BIJ FREQUENT VALLEN

•Kan een behandeling door verschillende disciplineszinvol zijn zoals:

- Specialist ouderengeneeskunde

- Psycholoog

- Fysiotherapeut

- Ergotherapeut

- Diëtiste

- Verzorgende

- podotherapeut of orthopedisch schoenmaker

Therapeutisch Centrum van Berkel

Fysiotherapeutisch onderzoek

•Anamnese (algemeen en valanamnese)

•Functie-onderzoek (mobiliteit, spierkracht, algemeenuithoudingsvermogen, balans en coördinatie)

•Meetinstrumenten: voor loopsnelheid en tijd die ervoor nodig is om op testaan en stukje e lopen, bewegingen waarvoor balans/evenwicht nodig is,valangst, vermoeidheid bij inspanning enz.

Bijvoorbeeld: tienmeter looptest

-Bij een loopsnelheid van meer dan 0,58 m/sec (17,2 sec over 10 m) isbinnenshuis zelfstandig functioneren waarschijnlijk.

-Je hebt een snelheid van 13 sec. over 10 meter nodig om een straat overte kunnen steken.

Therapeutisch Centrum van Berkel

Behandeling fysiotherapeut

•Keuze en instructie gebruik loophulpmiddel

•Instructies aan familie/verzorgenden

•Oefenprogramma gericht op mobiliteitstraining, kracht enbalanstraining en functionele training (zoals looptraining,transfers)

•Valprogramma: functionele aspecten als hindernisbaan,specifieke valtraining, sport-spelelement

•Aandacht voor aanpassingen in en rond huis (eventueelinschakelen ergotherapie)

Therapeutisch Centrum van Berkel

ADVIEZEN WOONOMGEVING

•VOLDOENDE EN VEILIGE LOOPRUIMTE OF RIJRUIMTE ROLSTOELEN (GEENOBSTAKELS, GEEN GLADDE VLOEREN, LOSSE MATTEN, STABIELE STOELEN)

•BEUGELS EN LEUNINGEN

•GOEDE (NACHT)VERLICHTING, VERMIJDEN SCHADUW EN REFLECTIE

•GOED FUNCTIONEREND ALARMERINGSSYSTEEM/TELEFOONCIRKEL

•GEBRUIK VAN VEILIG MEUBILAIR (GOEDE BED- EN STOELHOOGTE,LEUNINGEN AAN STOELEN, LAMPSCHAKELAARS GOED TE BEDIENEN ENZ.)

•GEBRUIK VAN VEILIGE HULP- EN BESCHERMMIDDELEN

•AANDACHT BESTEDEN AAN HET VERTROUWD EN HERKENBAAR MAKENVAN DE OMGEVING DOOR MARKERINGEN (STREPEN OP DE VLOER) EN/OFKLEUREN AAN TE BRENGEN

Therapeutisch Centrum van Berkel

DANK JE WEL

Therapeutisch Centrum van Berkel